Yaygın Facebook dolandırıcılıkları ve bunlardan korunma yolları

Bu durumda yapılacak en akıllıca hareket, bu gönderileri dikkate almayıp bildirmektir. Kredi almak istediğinizde, sosyal medyaya reklam veren şüpheli kredi kaynakları yerine güvenilir bir kuruma başvurmanız daha iyidir.

Doppelgänger sendromu

The Office dizisindeki Dwight Schrute’un da dediği gibi “Kimlik hırsızlığı şaka değildir, Jim!” Bu senaryoda dolandırıcılık oldukça açıktır. Siber suçlu, tüm sosyal medya profilinizi bir şablona klonlar ve sizin kimliğinize bürünmeye çalışır. Başka bir yöntem olarak ise tanıdığınız birinin hesabını klonlar, arkadaşınızın veya akrabanızın kimliğine bürünerek sizinle iletişime geçmeye çalışır.

Bunun amacı bir şekilde önden ücret almak veya başlarının dertte olduğunu söyleyerek onları kurtarmanız için para yollamanızı sağlamaktır. Ayrıca dolandırıcılar, bir kimlik hırsızlığı saldırısında sizi hedef alabilir, komik ya da korkutucu içeriklere yönlendiren bir bağlantı yollayarak cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaştırmaya çalışabilir.

BUNU DA OKUYUN: Instagram klonları saldırısı 

Facebook arama çubuğunda kendi isminizi aratarak hesabınızın klonlanıp klonlanmadığını kontrol edebilirsiniz. Bir arkadaşınız veya tanıdığınız biri sizinle iletişime geçmiş gibi görünebilir. İletilerin şüpheli görünmesi durumunda söz arkadaşınızla başka bir şekilde iletişime geçerek veya telefonla ulaşarak bunu kontrol edebilirsiniz. Ayrıca, zaten arkadaşınız olan birinden arkadaşlık isteği almanız da bu duruma dair bir ipucu olabilir.

Facebook’tan canlı yayın!

Başka bir dolandırıcılık senaryosu ise, ilk bakışta genellikle ünlü birinin yer aldığı bir yarışmanın canlı yayını gibi görünen bir videodur. Dolandırıcılığın daha inandırıcı olması için ünlünün videosu veya videosunun bir kısmı gerçektir. Gerçek videoda ünlünün daha önceki bir canlı yayını yer alır, ancak bu video dolandırıcının amacı doğrultusunda düzenlenmiştir ve “Cevap veren ilk XY, xy Amerikan doları kazanacaktır” gibi ünlünün hayranlarını dolandırıcılığa kanmaya ikna edecek çeşitli ifadeler içerir.

Dolandırıcı, ünlünün resmi sosyal medya hesaplarının tümünü kopyalayarak ünlünün kimliğine bürünür ve sahte bir hesap oluşturur, ancak ünlünün ismini küçük bir yazım yanlışıyla veya yanında “TV” gibi bir ekle yazar. Dolandırıcı, ünlünün yorum yapan hayranlarına dolandırıcı doğrudan ulaşır ve onları hassas bilgilerini paylaşmaları veya hesaplarından para göndermeleri konusunda ikna etmeye çalışır. Bu amaç doğrultusunda kötü amaçlı bir internet sitesinin bağlantısını paylaşabilir.

Ünlülerin yer aldığı tüm yarışmaları veya etkinlikleri tamamen göz ardı etmenizi tavsiye etmiyoruz, ancak dikkatli olmanızda fayda var. Benzer bir yarışma Facebook’taki duvarınızda görüntülenirse öncelikle ünlüyü takip edip etmediğinizi kontrol edin. Daha sonra söz konusu ünlünün resmi sosyal medya hesaplarına bakarak böyle bir yarışmanın gerçekleşip gerçekleşmediğini öğrenebilirsiniz. “Canlı video” takip ettiğiniz alakasız gruplarda veya sayfalarda görüntüleniyorsa bu duruma mutlaka şüpheyle yaklaşmalısınız.

Hediye çekilişi dolandırıcılıkları

Hediye çekilişi dolandırıcılıkları, Canlı Yayın dolandırıcılıklarına çok benzerdir. Bu dolandırıcılıkların amacı, kullanıcıları herhangi bir çaba harcamadan büyük bir ödül kazanabileceklerine ikna etmeye çalışmaktır. Taktik olarak genellikle belli bir markanın, ünlünün, grubun veya kurbanın ilgisini çekebilecek herhangi bir şeyin kimliğine bürünerek bir sayfa veya bir hesap oluşturmak ve sonrasında bunla ilgili bir yarışma düzenlemektir.

Dolandırıcılık genellikle yasal yarışmaları taklit eder. Dolandırıcılar, erişimi genişletmek amacıyla kullanıcıların yarışmayı beğenmesini, yarışmaya yorum yapmasını, kaydolmasını ve yarışmayı paylaşmasını ister. Kullanıcılar istenilenleri yerine getirdikleri takdirde birinci sınıf uçak bileti, konser bileti, ürün veya ilgi çekici ödüller kazanmak üzere yarışmaya katıldıklarını düşünür.

Daha sonra potansiyel kurbanlarla kişisel ayrıntılarını paylaşmalarını, anket cevaplamalarını, kötü amaçlı bir internet sitesini ziyaret etmelerini veya kişisel bilgilerini paylaşmalarını gerektiren benzer bir etkinlik yoluyla iletişime geçilir.

Ancak genellikle görüldüğü üzere kurban bir şey kazanmaz. Aksine hassas bilgilerini dolandırıcılarla paylaşır veya bir anketi doldurarak dolandırıcıların para kazanmasını sağlar.

Hediye çekilişi dolandırıcılığının hedefi olup olmadığınızı anlamanın çeşitli yolları vardır. Hediye çekilişi paylaşan sayfanın onaylı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. “Hediye çekilişini” düzenleyen kuruluşun resmi profilini ya da internet sitesini ziyaret ederek kuruluşun bu şekilde bir paylaşımı veya çekilişi olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Ayrıca kuruluşla doğrudan iletişime geçerek böyle bir düzenlemeleri olup olmadığını sorabilirsiniz. Ayrıca dilbilgisi ve yazım yanlışları da hediye çekilişinin dolandırıcılıkla ilgili olduğuna dair ipucu olabilir.

Kripto da benzer dolandırıcılıklara alet ediliyor

Kriptoparanın gün geçtikçe popülerliğinin artmasıyla bu alandaki dolandırıcılıklar da internette giderek yaygınlaşmaya başladı. Bu dolandırıcılıklar, Bitcoin ve Ethereum dolandırıcılıklarını yaygınlaştırmak üzere Elon Musk’ın ismini kullanmaktan Twitter hesaplarını  ele geçirmeye kadar birçok şekilde olabilir. Bu dolandırıcılıkların amacı aynıdır. Kendinizle ilgili hassas bilgileri, ödeme bilgilerinizi paylaşmanızı sağlamak veya kripto cüzdanınıza erişim sağlamak, dolandırıcının hesabına kripto para transferi yapmak üzere sizi kandırmaya çalışırlar.

Genellikle dolandırıcılık için bir bağlantı gönderilir. Bu bağlantı, sizi kişisel verilerinizi girmenizi veya bazı durumlarda kriptopara cüzdanınıza erişim sağlamanızı gerektiren bir internet sitesine yönlendirir. Siber suçlular ihtiyaç duydukları verileri ele geçirdiğinde, bu bilgileri kimlik sahtekarlığı için kullanabilir, cüzdanınızdan para çekebilir veya çeşitli sahte kriptopara hesaplarına yatırım yapmanız amacıyla verileri kullanabilir.

Ayrıca kriptopara çekilişi dolandırıcılığı, paralarını ikiye katlama vaadiyle kişilerden geçerli bir kriptopara adresine dijital para göndermesini isteyebilir. Ancak sonuç olarak kişi para kaybeder.

Herhangi bir yatırım fırsatı söz konusu olduğunda, her zaman gereken özeni göstermeli ve çabuk bir kar veya az bir çabayla yüksek gelir vaat eden her türlü şeyi kapsamlı bir şekilde araştırmalısınız. Ayrıca hassas verilerinizi paylaşmak üzere sizi ikna etmeye çalışan tüm tekliflerde özellikle dikkatli olmalısınız.

Dolandırıcılık reklamları ve alışveriş dolandırıcılıkları

Dolandırıcılık reklamları ve alışveriş dolandırıcılıkları, bir elmanın iki yarısı gibidir. Reklamlar, kurbanın dolandırılmasındaki ilk adım olarak görülebilir. Bu reklamlar ile dolandırıcı kurbanları reklama tıklamaya ikna ederek, kurbanları gerçek olamayacak kadar fazla indirimlerle ürün tekliflerinde bulunan sahte pazaryerlerine yönlendirir. Bu reklamlar genellikle Ray-Ban güneş gözlükleri gibi pahalı ürünler içerir veya Kara Cuma veya Siber Pazartesi gibi dönemsel etkinliklerin olduğu zamanlarda sıklıkla görülür.

Her durumda bu pazaryerine gittiğinizde ve özellikle bir şey satın aldığınızda kötü bir sonla karşılaşırsınız. “Sahte dükkan” kişisel bilgilerinizi veya ödeme verilerinizi ele geçirip kimlik sahtekarlığı için kullanabilir, bu bilgiler sayesinde kredi kartınızla alışveriş yapabilir.

Başka bir yöntem olarak, sipariş etmediğiniz bir paket size ulaşabilir. Genellikle bu ürün gerçeğini beklediğiniz ürünün ucuz bir kopyası olabilir. “Satıcı” ile bu konuda iletişime geçtiğinizde sizden paketi geri yollamanızı ister ve size satın aldığınız ürünü yollayacağını söyler. Ancak kargo ücreti siparişinizden daha yüksek olabilir ve geri ödeme alacağınızın garantisi yoktur.

Bu tür senaryolarda, yalnızca tüketiciler kurban durumuna düşmez. Bazen sahtekarlar, internet sitesinden görüntüler kullanarak ve donanımlarının kötü taklitlerini sunarak yasal satıcıları dolandırıcılıklarına alet eder ve sonrasında yasal satıcılar verilen zararla uğraşmak zorunda kalır.

Bu tür bir dolandırıcılıktan korunmanın en iyi yolu alışveriş yaptığınız satıcıyla ilgili araştırma yapmak, satıcının hizmet, teslimat ve iade politikalarını gözden geçirmektir. Ayrıca, müşterilerin hizmetleri hakkında ne söylediğini öğrenmek için yorumları okumanız da önemlidir. Çok fazla kişisel bilgi isteyen satıcılardan alışveriş yaparken iki kere düşünmenizde fayda var.

Bağış dolandırıcılıkları

Kitle fonlaması, hibe veya bağış dolandırıcılıkları, kurbanları kandırmaya yönelik başka bir siber suç türüdür. Bu tür dolandırıcılıklarda, sahtekarlar sahte bağış organizasyonları düzenleyerek veya gerçek organizasyonların kimliğine bürünerek kişilerin empati duygusunu ve zor durumdakilere yardım etme isteğini suistimal eder. Bazen dolandırıcılar doğal afetler, kazalar veya insanları bağış yapmaya ikna edebilecek başka trajik olaylar gibi yakın tarihte gerçekleşmiş trajedileri nakde çevirmeye çalışır.

Ancak, bu trajediler haricinde tüm yıl boyunca bağış toplayabilecekleri nedenler de bulunur. Gazileri desteklemek, bazı hastalıkların tedavisi veya iklim krizine karşı savaş açmak için bağış toplamak bunlara örnek olarak verilebilir. Siber suçlular, sağduyulu insanlardan para koparmak için Facebook’ta bir sayfa veya grup oluşturur. Hassas birçok fotoğraf ve şaşırtıcı videolar sunarak ve bağış yapmanız için duygu sömürüsü yaparak çeşitli nedenler dolayısıyla bağış yapmaya ikna etmeye çalışırlar.

Sosyal medyada karşılaştığınız bir kuruluşa bağış yapmayı düşünüyorsanız öncelikle bu kuruluş hakkında bilgi edinmelisiniz. Arama motorunda kısa bir araştırma yapıp çıkan sonuçları inceleyebilirsiniz. Yasal bağış kuruluşları genellikle kayıt altına alınır. Kişisel bilgilerinizi veya ödeme bilgilerinizi isteyen bağış kuruluşlarına karşı dikkatli olun ve bu kuruluşların nakit, banka transferi veya hediye kartı olarak ödeme istemeleri durumunda mutlaka temkinli davranın. Bağışta bulunmak istiyorsanız yasal bir bağış kuruluşunun veya vakfın resmi internet sitesini kullanmak en iyisidir. Bu sayede nasıl çalıştıklarını ve resmi bağış kanallarının neler olduğunu öğrenebilirsiniz.

Sahte uyarılar

Siber suçlular, sıradan kullanıcıların yanı sıra Facebook sayfalarını ele geçirmek için şirketleri ve markaları da hedef alır. Bu tür dolandırıcılıklar nispeten basittir. Sahtekarlar Facebook Destek biriminin kimliğine bürünür ve sayfa sahiplerine sayfanın içerik politikasını ihlal ettiğini ve “Telif Hakları İhlali” ile suçlandıklarını belirten bir ileti yollar.

Ayrıca ileti de “resmi olarak” Facebook Destek ile iletişime geçebilecekleri bir bağlantı bulunur ve sayfa sahiplerine 24-48 saat içerisinde yanıt vermelerini, aksi takdirde sayfalarının/hesaplarının askıya alınacağını belirtirler. Ancak bu durum, sayfaya giriş bilgilerini ele geçirmek için düzenlenen bir kandırmacadır. İletideki bağlantıya tıkladığınızda, doldurmanız gereken bir forma ve sonrasında da Facebook giriş sayfasının bir taklidine yönlendirilirsiniz.