Sezon przedświątecznych zakupów to okres żniw dla cyberprzestępców. Coraz częściej wykorzystują także sztuczną inteligencję do tworzenia wyrafinowanych oszustw, których celem są kupujący.
Ci z kolei, chcąc zaoszczędzić, tracą czujność i są skłonni ufać niezwykłym okazjom czy ofertom pojawiającym się w komunikatorach internetowych.
Już 79% internautów kupuje online, wynika z raportu „E-commerce w Polsce 2023”*. Tymczasem dane CERT Polska pokazują, że regularnie rośnie liczba fałszywych sklepów w polskiej przestrzeni internetowej. Już w 2022 roku takich oszust zdemaskowano o 34% więcej niż w roku poprzednim**. Nowe możliwości daje cyberprzestępcom m.in. sztuczna inteligencja, a przedświąteczny szał zakupów, który właśnie się zaczął, to także dla nich najgorętszy okres w roku, przestrzegają eksperci.
- Oszukańcze oferty związane z Black Week czy Black Friday mogą przybierać różną postać, od tradycyjnych wiadomości phishingowych po fałszywe reklamy na stronach internetowych. To czas, kiedy wiele osób traci czujność i nie weryfikuje w wystarczający sposób okazji, pojawiających się w internecie i mediach społecznościowych. Takie fałszywe przekazy stają się też coraz bardziej przekonujące, dzięki technologii sztucznej inteligencji, która pozwala cyberprzestępcom szybciej docierać do swoich ofiar i minimalizować np. ryzyko błędów ortograficznych czy gramatycznych, które mogłyby wzbudzać podejrzenia. Ludzie łatwo ulegają manipulacji także wtedy, gdy natrafiają na korzystne oferty, udostępniane przez ich znajomych i kontakty np. w komunikatorach czy na czatach grupowych. Takie ogłoszenia wydają się dużo bardziej wiarygodne, a cyberprzestępcy wykorzystują ten mechanizm. Podejmujmy decyzje zakupowe spokojnie, z uwagą i przyglądajmy się dokładnie każdej wyjątkowej okazji - apeluje Kamil Sadkowski, analityk laboratorium antywirusowego ESET.
Rady ekspertów ESET na przedświąteczny okres zakupowy:
- Kupuj od zaufanych sprzedawców
Wybieraj znane, sprawdzone i wiarygodne sklepy internetowe. Upewnij się, że witryna korzysta z protokołu HTTPS, co szyfruje Twoje dane podczas przesyłania. - Sprawdzaj opinie o sprzedawcach
Jeśli korzystasz z nowego sklepu, sprawdź jego opinie online. Zwracaj uwagę, aby były zweryfikowane. Unikaj sprzedawców bez żadnej reputacji lub z dużą liczbą negatywnych komentarzy. - Unikaj klikania podejrzanych linków
Klikaj tylko w linki, co do których masz pewność, że są bezpieczne. Lepszym rozwiązaniem jest ręczne wpisanie adresu URL (lub skorzystanie z zakładki w przeglądarce) i samodzielne wyszukanie produktu. - Pamiętaj o jednorazowych kartach płatniczych
W przypadku nowych sklepów internetowych, z których jeszcze nie korzystałeś, rozważ korzystanie z jednorazowych kart płatniczych. - Bądź ostrożny wobec „zbyt dobrych” ofert
Nie daj się zwieść podejrzanie atrakcyjnym ofertom, nawet jeśli pochodzą od znajomych w e-mailach lub mediach społecznościowych. - Sprawdzaj zasady zwrotów i anulacji
Przed zakupem zapoznaj się z zasadami sklepu dotyczącymi zwrotów i rezygnacji z zamówienia. Upewnij się, że będziesz mógł odzyskać pieniądze, jeśli zmienisz zdanie. - Zachowaj zdrowy rozsądek
Uważaj na oferty typu „ograniczony czas” czy „ostatnie sztuki”. To częsty trik stosowany przez cyberprzestępców, aby wymusić pośpiech. - Zadbaj o bezpieczeństwo urządzeń
Regularnie aktualizuj system operacyjny, aplikacje i oprogramowanie na swoich urządzeniach. Korzystaj z narzędzi ochrony w czasie rzeczywistym, aby zabezpieczyć się przed cyberzagrożeniami oraz phishingiem.
*79% internautów kupuje online. Raport „E-commerce w Polsce 2023”
**Uwaga na fałszywe sklepy online – ostrzega Ministerstwo Cyfryzacji i NASK