Πώς μπορούμε να στηρίξουμε τους νέους να αξιοποιήσουν την τεχνολογία για την πρόοδο;
Mimi Ito

Όταν οι άνθρωποι ακούν ότι μελετώ την ψηφιακή κουλτούρα της νέας γενιάς, μου κάνουν συχνά μια ερώτηση: "Η τεχνολογία είναι καλή ή κακή για τα παιδιά;" Η πρώτη μου προσπάθεια είναι να επαναδιατυπώσω την ερώτηση. Η ερώτηση προϋποθέτει ότι η τεχνολογία είναι ένα πράγμα και όλα τα παιδιά την χρησιμοποιούν με τον ίδιο τρόπο. Η τεχνολογία όμως κατασκευάζεται και διαμορφώνεται από εμάς και εμείς έχουμε τη δύναμη να την κάνουμε καλή ή κακή. Έτσι, η ερώτηση που προτιμώ είναι η εξής: "Πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε τους νέους να αξιοποιήσουν την τεχνολογία για την πρόοδό τους;" Οι νέοι δεν είναι παθητικά θύματα της τεχνολογίας ή ανήμποροι και εξαρτημένοι από αυτήν. Είναι ταυτόχρονα δημιουργοί και δέκτες με διαφορετικά υπόβαθρα και ενδιαφέροντα.

Ερευνώ τη χρήση της τεχνολογίας από τους εφήβους τόσο στην Ιαπωνία όσο και στις ΗΠΑ για σχεδόν τρεις δεκαετίες και έχω δει παρόμοια δυναμική μεταξύ των γενεών να εκτυλίσσεται με κάθε νέο κύμα τεχνολογίας που υιοθετούν οι έφηβοι και κάνουν τη δική τους. Οι ενήλικες ανησυχούν, οι έφηβοι πειραματίζονται και υιοθετούν νέους τρόπους χρήσης της τεχνολογίας. Τελικά, αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι ενήλικες αρχίζουν να αγκαλιάζουν την ψηφιακή κουλτούρα που δημιούργησαν οι έφηβοι.

Εκθειάζουμε τους τιτάνες της τεχνολογίας που ξεκίνησαν τις αυτοκρατορίες τους ενώ ακόμη σπούδαζαν. Ωστόσο, αυτό που χαίρει λιγότερης εκτίμησης είναι καθημερινά παραδείγματα νέων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που αξιοποιούν την τεχνολογία με καινοτόμους, ολιστικούς και προοδευτικούς τρόπους. Η αισιοδοξία και η δημιουργικότητα των νέων ανθρώπων είναι σαν την ηλιακή ενέργεια - διαρκώς ανανεούμενη, αλλά σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητη. Εάν καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε τις διαφορετικές ανάγκες και τη δυναμική τους, μπορούμε να στηρίξουμε τους νέους που καινοτομούν, που μαθαίνουν και αφομοιώνουν, γιατί τελικά, αυτοί θα φέρουν τις μεγάλες αλλαγές.

Καινοτομώντας

Στα τέλη της δεκαετίας του '90, περιπλανιόμουν στο μετρό και τους δρόμους του Τόκιο παρατηρώντας πώς οι έφηβοι χρησιμοποιούσαν τα κινητά τηλέφωνά τους. Η ερευνητική ομάδα μου στο Πανεπιστήμιο Keio συγκέντρωσε λεπτομερή αρχεία καταγραφής μηνυμάτων κειμένου και φωνητικών επικοινωνιών από μαθητές γυμνασίου. Έδωσαν στη δημοσιότητα πληροφορίες σχετικά με το πώς οι νέοι χρησιμοποιούσαν μηνύματα κειμένου, emoji, τηλέφωνα με κάμερα και το mobile Internet. Ο υπόλοιπος κόσμος δεν πίστευε ότι το mobile Ιnternet θα γνώριζε μεγάλη ανάπτυξη πέρα από την Ιαπωνία. Θα περνούσε σχεδόν μια δεκαετία προτού τα μηνύματα κειμένου γίνονταν ευρέως διαδεδομένα στις ΗΠΑ.Εκείνη την εποχή, δεν μπορούσα καν να φανταστώ ότι 20 χρόνια μετά, οι άνθρωποι όλων των ηλικιών σε όλο τον κόσμο θα επικοινωνούσαν με emojis και φωτογραφίες σε smartphones.

Τότε, οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι, απορούσαν όταν έβλεπαν έφηβους να περπατούν στέλνοντας μηνύματα. Τους ονόμασαν nagara zoku (η multitasking φυλή) και oyayubi zoku (η φυλή του αντίχειρα). Τα κινητά τηλέφωνα στα χέρια των εφήβων έγιναν σύμβολο της παρακμής του πολιτισμού και των κοινωνικών κανόνων. Οι έφηβοι, από την άλλη πλευρά, ενοχλούνταν που οι ενήλικες δεν έθεταν το τηλέφωνό τους σε αθόρυβη λειτουργία και απλά το έριχναν τις τσέπες τους ενώ χτυπούσε. Από τότε που τα πιο προχωρημένα κορίτσια του γυμνασίου χρησιμοποιούσαν τηλεειδοποιητές για να στέλνουν μηνύματα κειμένου το ένα στο άλλο, στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι Ιάπωνες έφηβοι ήταν πιο προχωρημένοι αξιοποιώντας την τεχνολογία της κινητής επικοινωνίας. Οι Ιάπωνες πάροχοι αξιοποίησαν αυτές τις τάσεις των εφήβων δημιουργώντας νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων ποικίλων υπηρεσιών γραπτών μηνυμάτων, emoji, τηλέφωνα με κάμερα και mobile Internet.

Οι έφηβοι δημιούργησαν επίσης νέους κοινωνικούς κανόνες καθώς αγκάλιασαν στη νέα τεχνολογία. Για παράδειγμα, θεωρούσαν αδιάκριτη την παλαιότερη πρακτική της πραγματοποίησης μιας φωνητικής κλήσης απροειδοποίητα. Γρήγορα ανέπτυξαν μια νέα κοινωνική νόρμα του “χτυπάω πριν μπω”. Όταν ήθελαν να μιλήσουν με κάποιον, έστελναν πρώτα ένα μήνυμα κειμένου για να ελέγξουν τη διαθεσιμότητά του. Ο φίλος τους μπορούσε να βρίσκεται σε ένα δημόσιο μέσο μεταφοράς, μέσα σε μια τάξη ή σε κάποια άλλη κατάσταση όπου μια φωνητική κλήση θα ήταν ενοχλητική. Κατάλαβαν ότι το να σηκώσεις το τηλέφωνο και να καλέσεις κάποιον όταν ήταν βολικό για τον καλούντα, ήταν αδιάφορο για το άτομο που λάμβανε την κλήση.

Μαθαίνοντας

Όταν οι νέοι πειραματίζονται, κινητοποιούνται και καινοτομούν, μαθαίνουν και αναπτύσσουν επίσης νέες δεξιότητες. Όταν η κόρη μου βρίσκονταν στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και το γυμνάσιο, συμμετείχε σε διαδικτυακές εκδηλώσεις για κάποια δημοφιλή μουσικά συγκροτήματα. Χρησιμοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το blog για να συνδεθεί με άλλους fans και γρήγορα συγκέντρωσε πολλούς οπαδούς. Κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερα πολυάσχολης εβδομάδας στο σχολείο, ασχολούμασταν μαζί, σχετικά με το πώς θα διαχειριζόμασταν το χρόνο της. «Νομίζω ότι πρέπει να πάρω μια εβδομάδα άδεια από το blogging», μου πρότεινε ενώ εγώ έγνεφα καταφατικά. Όταν την τσέκαρα λίγες ώρες αργότερα, την είδα να είναι συνδεδεμένη στο ιστολόγιό της και άρχισα να την επιπλήττω ευγενικά. «Μαμά», με διέκοψε, αναστενάζοντας, «βάζω σε ουρά τις αναρτήσεις για να μην χάσω οπαδούς κατά τη διάρκεια της εβδομάδας». Κατά κάποιο τρόπο, είχε γίνει πιο έμπειρη στη διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τη μητέρα της, η οποία θεωρεί τον εαυτό της ως μια ψηφιακά κατηρτισμένη δημόσια διανοούμενη.

Αυτού του είδους οι δεξιότητες επικοινωνίας και δικτύωσης είναι μόνο μία από τις πολλές ικανότητες που αποκτούν οι νέοι μέσω της κοινωνικά συνδεδεμένης μάθησης, αξιοποιώντας την τεχνολογία, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Η διαδικασία απόκτησης νέων γνώσεων ως υποπροϊόν της χρήσης της τεχνολογίας, της δημιουργίας και της οργάνωσης μαζί με άλλους ανθρώπους που μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα, ονομάζεται “συνδεδεμένη μάθηση.” Είτε πρόκειται για οπαδούς συγγραφέων φαντασίας που δημιουργούν νέες αφηγήσεις μαζί, είτε για gamers που σχεδιάζουν και μοιράζονται συμβουλές, είτε για χορευτές που μοιράζονται και μαθαίνουν από online βίντεο, οι συναφείς διαδικτυακές ομάδες συνεχίζουν να τροφοδοτούν τη μάθηση με τρόπους κοινωνικούς, αλλά βασισμένους στο πάθος που μοιράζονται.

Κάνοντας την αλλαγή

Όταν οι νέοι μαθαίνουν και οργανώνονται μαζί στο διαδίκτυο, δεν είναι όλα διασκέδαση και παιχνίδι. Οι ψηφιακές τους δεξιότητες έχουν τροφοδοτήσει κοινωνικά κινήματα που αλλάζουν τον κόσμο. Στο κολέγιο, η κόρη μου συνέχισε να συμμετάσχει στο Percentage Project, το οποίο χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με την εμπειρία των υποεκπροσωπούμενων ομάδων σε προγράμματα επιστήμης υπολογιστών. Βοήθησε επίσης να ξεκινήσει μια διαδικτυακή σειρά βίντεο, το Decrypted By Us, αναδεικνύοντας την τεχνογνωσία και τις προοπτικές των γυναικών και των μειονοτήτων στην τεχνολογία. Μετά τους πυροβολισμούς στο γυμνάσιο Stoneman Douglas, είδαμε έναν πολυφυλετικό συνασπισμό εφήβων να τροφοδοτεί το κίνημα March for Our Lives. Οι ενήλικες εξεπλάγησαν από την τεχνογνωσία των νέων γύρω από τα μέσα ενημέρωσης και τις ταχύτατες αντιδράσεις τους σε πολιτικούς και επικριτές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι νέοι που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν βρεθεί στο επίκεντρο τόσων προοδευτικών κινημάτων -- είτε είναι το Black Lives Matter, το Dreamers, είτε ο ακτιβισμός για το κλίμα.

Αυτές οι προοδευτικές χρήσεις της τεχνολογίας δεν συμβαίνουν όμως από μόνες τους. Πίσω από όλα αυτά τα θετικά παραδείγματα κρύβονται ισχυρές πλατφόρμες που τις επιτρέπουν να συνδέονται, να δημιουργούν και να επικοινωνούν. Επίσης σημαντικοί είναι και οι ενήλικες, οι οργανώσεις και οι συνασπισμοί που έχουν δώσει στους νέους το χώρο και την υποστήριξη για να ενισχύσουν την αισιοδοξία και τις προοδευτικές δυνατότητές τους.

Πριν από πολλά χρόνια, ίδρυσα έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, το Connected Camps, το οποίο είναι αφιερωμένο στην υποστήριξη φοιτητών κολεγίου για καθοδήγηση παιδιών μέσω δημοφιλών πλατφορμών ψηφιακών παιχνιδιών. Είμαστε μόνο ένας από ένα αυξανόμενο πλήθος οργανισμών που υποστηρίζουν την ηγεσία των νέων στην πραγματοποίηση θετικών αλλαγών. Πιστεύουμε ότι η καθοδήγηση που επικεντρώνεται σε κοινές αιτίες και ενδιαφέροντα μπορεί να αλλάξει τη ζωή και τον κόσμο. Είτε είστε γονιός, εκπαιδευτικός, εργοδότης ή συνάδελφος, όλοι έχουμε έναν ρόλο να διαδραματίσουμε στην καλλιέργεια της δύναμης και των δυνατοτήτων των νέων.

Η Mimi πέρασε τρεις δεκαετίες παρατηρώντας πώς αλληλεπιδρούν τα παιδιά και οι έφηβοι με την τεχνολογία. Παρακολουθήστε την να εξηγεί πώς πρέπει όλοι να παίξουμε ρόλο στην καλλιέργεια των δυνατοτήτων των νέων και γιατί είναι τόσο αισιόδοξη για το μέλλον τους.