Ψεύτικοι φίλοι και ακόλουθοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - και πώς να τους εντοπίσετε

Περίπου 4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, ή σχεδόν το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν τουλάχιστον ένα λογαριασμό σε ένα από τα μεγάλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι χρήστες του διαδικτύου διεθνώς περνούν περίπου δυόμισι ώρες κάθε μέρα διαβάζοντας ειδήσεις, μοιράζοντας ιστορίες και ανταλλάσσοντας φωτογραφίες στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης της επιλογής τους. Με άλλα λόγια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ανυπολόγιστη επίδραση στη ζωή μας, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο συναναστρεφόμαστε και αλληλοεπιδρούμε με άλλους ανθρώπους.

Ωστόσο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι όλα όπως φαίνονται, προειδοποιεί ο PhilMuncaster από την ομάδα της εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET. Όπως συμβαίνει γενικά με το διαδίκτυο, οι πλατφόρμες αυτές έχουν γίνει εστία απατεώνων και διακινητών ψευδών ειδήσεων. Ο τεράστιος όγκος των χρηστών, η δυναμική φύση του περιεχομένου που δημιουργείται από τους χρήστες και η ευελιξία των κακόβουλων παραγόντων καθιστούν την επιτήρηση αυτών των μέσων εξαιρετικά δύσκολη για τους παρόχους.

Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ο παράδεισος για τους απατεώνες

Ανάμεσα στις μεγαλύτερες απειλές που πρέπει να προσέχετε είναι οι φίλοι και οι ακόλουθοι που δεν είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι είναι. Οι απατεώνες χρησιμοποιούν ψεύτικα προφίλ, τα οποία συχνά καταχωρούνται και διαχειρίζονται από αυτοματοποιημένα ρομπότ, για να στέλνουν spam στους χρήστες με προσφορές που είναι υπερβολικά καλές για να είναι αληθινές, ιστορίες clickbait, ρομαντικές απάτες και πολλά άλλα. Οι απάτες μπορούν να περιλαμβάνουν έναν κακόβουλο σύνδεσμο της μορφής «κάντε κλικ για να δείτε ποιος επισκέφτηκε το προφίλ σας», μια ψεύτικη επενδυτική ευκαιρία σε κρυπτονομίσματα ή μια προσφορά δωρεάν δωροκάρτας.

Η ουσία είναι ότι θέλουν τα χρήματά σας ή/και τα δεδομένα σας. Μπορεί να ελπίζουν ότι θα κάνετε κλικ σε έναν κακόβουλο σύνδεσμο, ενεργοποιώντας κρυφά τη λήψη κακόβουλου λογισμικού, ή ότι θα παραδώσετε οικειοθελώς προσωπικές πληροφορίες. Μπορεί ακόμη και να σας παγιδεύουν για μια ρομαντική απάτη ή απάτες με κρυπτονομίσματα.

10 συμβουλές για να εντοπίσετε τους απατεώνες

Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης γίνονται όλο και καλύτερες στην αφαίρεση ψεύτικων προφίλ και λογαριασμών. Αλλά δεν είναι ούτε κατά διάνοια 100% επιτυχείς. Όλοι μας πρέπει να είμαστε πιο δύσπιστοι σε ό,τι βλέπουμε σε αυτές τις ιστοσελίδες. Ο Muncaster από την ESET μας προτείνει 10 τρόπους για να εντοπίζουμε τους απατεώνες:

1.      Ένα ασυνήθιστο βιογραφικό: Μπορεί οι ψεύτικοι λογαριασμοί να έχουν βιογραφικά που έχουν αντιγράψει από αλλού, οδηγώντας σε ένα αταίριαστο μείγμα προτάσεων. Επίσης, προσέξτε για τυπογραφικά λάθη, υπερβολικά emojis ή/και γλώσσα που είναι ενδεικτική ενός bot.

2.      Catfishers: Οι απατεώνες χρησιμοποιούν ψεύτικα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως ακριβώς κάνουν και στις ιστοσελίδες γνωριμιών, με σκοπό να συνάψουν online μια ρομαντική σχέση με το θύμα, πριν ζητήσουν να τους μεταφερθούν χρήματα. Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας θα πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή. Ελέγξτε επίσης για κάποια από τα άλλα σημάδια ενός απατεώνα που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο.

3.      Αναντιστοιχία μεταξύ "followers" και "following": Αυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στο Instagram. Οι λογαριασμοί spam θα ακολουθήσουν αυτόματα εκατοντάδες ή χιλιάδες χρήστες, αλλά λίγοι θα τους ακολουθήσουν πίσω.

4.      Φωτογραφία προφίλ φίλου: Μερικές φορές οι απατεώνες προσπαθούν να κλωνοποιήσουν το λογαριασμό ενός φίλου σας. Στη συνέχεια, μπορεί να στείλουν ένα επείγον μήνυμα προσποιούμενοι ότι ο φίλος σας έχει πρόβλημα και να ζητήσουν χρήματα. Συμβαίνει πολύ εύκολα και ξεγελά πολλούς ανυποψίαστους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πάντα να επικοινωνείτε με τον φίλο σας για να μάθετε αν όντως σας έστειλε ένα τέτοιο μήνυμα. Στείλτε τους μήνυμα μέσω άλλου μέσου. Εναλλακτικά, εξετάστε προσεκτικά τον λογαριασμό που στέλνει το μήνυμα. Εμφανίζει κάποιο από τα σημάδια απάτης που αναφέρονται εδώ;

5.      Spam άμεσων μηνυμάτων (Directmessage - DM): Συχνά ένας απατεώνας θα προσπαθήσει να σας στείλει απευθείας μήνυμα με ψεύτικες προσφορές και θα σας ενθαρρύνει να στείλετε DM σε κάποιον άλλο ή να επισκεφθείτε μια ιστοσελίδα για να μάθετε περισσότερα. Αυτοί οι λογαριασμοί είναι ψεύτικοι και χρησιμοποιούνται για να πλασάρουν οτιδήποτε, από απάτες σε επενδύσεις κρυπτογράφησης μέχρι απάτες λιανικής πώλησης.

6.      Δεν υπάρχει επίσημο σήμα: Το Instagram, το Facebook και το X (Twitter) διαθέτουν σήματα ή σημάδια ελέγχου για την αναγνώριση των επίσημων λογαριασμών επιχειρήσεων, διασημοτήτων και άλλων. Αν δείτε έναν λογαριασμό που υποτίθεται ότι είναι ένας οργανισμός ή ένα διάσημο άτομο, αλλά δεν διαθέτει κανένα από αυτά, είναι πιθανό να είναι απατεώνας. 

7.      Δραστηριότητα: Συχνά οι ψεύτικοι λογαριασμοί δημοσιεύουν αρκετό περιεχόμενο με τη μία - ίσως με παρόμοιες ή πανομοιότυπες λεζάντες - και στη συνέχεια σιωπούν. Ή μπορεί ακόμη και να μην κάνουν καθόλου αναρτήσεις. Ελέγξτε λοιπόν την ποσότητα, την ποιότητα και τον ρυθμό των αναρτήσεων.

8.      Προσφορές δώρων: Προσοχή σε λογαριασμούς που σας προσφέρουν δώρα ή/και μετρητά - ίσως σε αντάλλαγμα για τη συμπλήρωση μιας έρευνας. Μπορεί να υποδυθούν μια μεγάλη επώνυμη μάρκα για να το κάνουν αυτό. Θέλουν απλώς τις προσωπικές σας πληροφορίες.

9.      Είδη με μεγάλη έκπτωση: Οι ψεύτικοι λογαριασμοί μπορεί επίσης να προωθούν είδη πολυτελείας που έχουν μειωμένη τιμή. Να θυμάστε, αν είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό, συνήθως δεν είναι.

10.   Άσχετα σχόλια: Εάν ένας λογαριασμός αφήνει σχόλια στις δημοσιεύσεις σας που δε σχετίζονται με τη συγκεκριμένη δημοσίευση, είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για ψεύτικο λογαριασμό.

Πώς να αναφέρετε ψεύτικα προφίλ

Τα καλά νέα είναι ότι πολλά κοινωνικά μέσα, όπως το Instagram και το LinkedIn, αναζητούν συνεχώς τρόπους για να βελτιώσουν την επαλήθευση λογαριασμών και να απομακρύνουν τους ψεύτικους χρήστες και τα bots από τις πλατφόρμες τους. Ωστόσο, ένα από τα καλύτερα εργαλεία που διαθέτουν για να εντοπίζουν ψεύτικους λογαριασμούς είναι οι χρήστες τους. Αν συναντήσετε ένα ψεύτικο προφίλ, δείτε πώς μπορείτε να το αναφέρετε σε τέσσερα από τα κύρια μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

• Facebook

Αν κάποιος παριστάνει εσάς, επισκεφθείτε αυτή τη σελίδα. Αν εντοπίσετε ένα ψεύτικο προφίλ, κάντε κλικ στο κουμπί με τις τρεις τελείες στο κάτω μέρος της φωτογραφίας του προφίλ και στη συνέχεια "Εύρεση, υποστήριξη ή αναφορά" ή "Αναφορά σελίδας".

• X (Twitter)

Μπορείτε να κάνετε αναφορά εδώ. Ή κάντε κλικ στις τρεις τελείες δίπλα στο όνομα του λογαριασμού και ακολουθήστε τις οδηγίες.

• Instagram

Κάντε κλικ στις τρεις τελείες δίπλα στο όνομα του λογαριασμού και στη συνέχεια στην επιλογή "Αναφορά". Ή κάντε κλικ εδώ για να αναφέρετε έναν λογαριασμό που παριστάνει εσάς, την επιχείρησή σας ή το παιδί σας.

• LinkedIn

Κάντε κλικ στο "Περισσότερα" κάτω από το όνομα του λογαριασμού και στη συνέχεια στο "Αναφορά/Μπλοκάρισμα" ή "Αναφορά κατάχρησης".

Το καλύτερο αντίδοτο που έχουμε κατά των απατεώνων είναι να κάνουμε το προφίλ μας ιδιωτικό και στη συνέχεια να εξετάζουμε διεξοδικά όποιον θέλει να μας ακολουθήσει. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, λάβετε υπόψη σας τα παραπάνω για να παραμείνετε πιο ασφαλείς στο διαδίκτυο.