Çevrimiçi dünya, çocuklara daha önce hayal bile edilemeyen öğrenme ve sosyalleşme fırsatları sağlıyor, ancak aynı zamanda onları çeşitli tehlikelerle de karşı karşıya getiriyor. Çocukları güvenli internet alışkanlıklarına nasıl yönlendirebilirsiniz?
Dijital yaşamlarımızın fiziksel dünyamızla iç içe geçmesi, ebeveynler, bakıcılar ve öğretmenler için yeni ve büyük zorlukları da beraberinde getirdi. Çocuklara çevrimiçi bilgileri nasıl okuyup anlayacaklarını ve internette gezinmeyi öğretmenin yanı sıra özellikle çevrimiçi dünyadaki birçok gizli riski de öğretmeliyiz.
Çocuklar okul rutinlerine alıştıkça, ebeveynler ve eğitimciler için çocukları ve gençleri daha güvenli bir dijital hayata yönlendirmenin şimdi tam zamanı.
1. Güçlü kimlik doğrulama
Tıpkı yetişkinler gibi, çocuklar da şifre güvenliği ile sıkıntılar yaşar. Güçlü ve benzersiz parolalar kullanmalarının önemini gerektiğini açıklayarak onlara yardımcı olabilirsiniz ve ardından bu parolaları gizli tutmasını sağlayabilirsiniz. Video oyunlarında bile bu şekilde güçlü bir parola kullanmak, çalmaya çalışanlara karşı oyun envanterlerini korur.
Basit ve tahmin edilmesi kolay parola ifadeleri yerine, çeşitli kelimelerden ve karakter türlerinden oluşan ve kısa değil uzun, ancak ezberlenmesi çok uzun veya karmaşık olmayan parolalar kullanmayı düşünmelidirler. “HarryPotterAnd5DinoNuggies!” gibi bir parola “çilek” gibi bir paroladan çok daha iyidir.
Ayrıca, parolalarının veya parola ifadelerinin asla kimseyle paylaşılmaması gerektiğini ve fazladan bir güvenlik katmanının (diğer bir deyişle iki faktörlü kimlik doğrulama) kimseye zarar vermeyeceğini mutlaka vurgulayın. Gerekirse bu güvenlik katmanını kurmalarına yardımcı olun ve bu sayede kişisel verilere ev sahipliği yapan çevrimiçi hesapları koruma altına alın. Bu kişisel verilerden bahsetmişken...
2. Kişisel bilgiler kişiseldir
Küçük çocuklar için verilerimizin değerini vurgulamak önemlidir. Ancak daha büyük yaştaki gençlerin bile, kişisel bilgilerini çevrimiçi olarak vermenin kimlik avı kurbanı olma riski gibi etkileri her zaman anlamadıklarını unutmayın.
Tanımadıkları birinden gelen bağlantıları asla açmamaları gerektiğini ve arkadaşları bir mesajlaşma uygulaması aracılığıyla bir şey gönderdiğinde, bağlantıya tıklamadan önce bağlantının gerçekten arkadaşı tarafından gönderilip gönderilmediğini, geçerli ve güvenli olup olmadığını, istenmeyen bir e-posta içerip içermediğini her zaman kontrol etmelerini gerektiğini açıklamalısınız. Ve hepsinden önemlisi, tam adlarını, kimlik numaralarını, adreslerini veya banka bilgilerini asla kimseye vermemeleri gerektiğini bildiklerinden emin olun.
Bir ebeveyn veya eğitimci olarak riskleri göz önünde bulundurun. Çocukların ve gençlerin kuralları çiğnemesi çok muhtemeldir. Dolayısıyla sebep ne olursa olsun, hangi okula gittiklerini veya ev adreslerini asla açıklamamaları gerektiği konusunda onları bilgilendirin.
3. Verileri önemlidir
Dijital çağda büyümek, ister bir hükümet platformunda, isterse bir ebeveynin küçük çocuklarını paylaştığı bir sosyal medya profilinde olsun, tüm verilerinizin çevrimiçi olması anlamına gelir. Yüz tanıma sistemleri, giyilebilir cihazlar tarafından toplanan sağlık verileri, çevrimiçi veri tabanlarında tutulan notlar ve video oyun platformlarına kaydolmak için istenen kişisel bilgiler ile çocuklar dijital dünyada yer alıyorlar. Bundan kaçış yok.
Öte yandan, bu verilerin nasıl kullanılabileceğini anlamaları önemlidir. İşletmeler için profil oluşturmanın, sosyal medyanın reklam için çocukları hedeflemesinin, vatandaşları hakkında bilgi toplamak isteyen hükümetler için değerli olduğunu ve nihayetinde verilerimizin, dolandırıcılık için bu verileri kullanabilecek bilgisayar korsanları için bir gelir kaynağı olduğunu açıklayın.
4. Paylaşmak her zaman önemsemek değildir
Dizüstü bilgisayarlar, telefonlar ve tabletler gibi mobil cihazlar “kişisel bilgisayar” kavramına yeni anlamlar kattı. Ancak bilgisayarlar, paylaşılmak yerine bireysel kullanıcılar tarafından kullanılmak üzere üretildi. Gençler bunu bilmeyebilir ve resim gösterirken, mobil video oyunları oynarken veya "sadece TikTok'ta bir şeyi kontrol ederken" cihazlarını arkadaşlarıyla paylaşmaya eğilimli olabilir.
Ancak bunlar da her zaman gözetimlerinde yapılmalıdır. Pek de komik olmayan şakalardan korunmak güvenlik açısından önemli olmanın yanı sıra kişisel bilgilerini korumak için de gereklidir. Ve her ihtimale karşı, cihazlarını tanımadıkları birine asla ödünç vermemelerini de hatırlatın. Bu konu tartışmaya açık olmamalıdır.
5. Yabancılara karşı dikkatli olmak
Ebeveynlerin ve eğitimcilerin kaçınmaması gereken bir konu da “yabancı tehlikesidir”. Çocuklara bir yabancının arabasına binmemelerini söylemenin yanı sıra, internetin sadece yabancılarla dolu büyük bir halka açık yer olduğunu da hatırlatın. En kötü senaryoyu varsayarak ne olabileceğini ve herhangi bir zararın nasıl önlenebileceğini açıklayın.
Çocuklarınız internette, bilgisayarların arkasına gizlenmiş kötü niyetli insanların bulunabileceğini bilmelidir. Çocuklar ne kadar çok bilgi paylaşırsa, potansiyel zarar da o kadar büyük olur; başka bir deyişle, kötü amaçlı yetişkinlerin güvenlerini ve dostluklarını kazanabilmeleri ve daha sonra bu güveni kötüye veya başka bir şekilde onlara karşı kullanabilme olasılığı o kadar yüksektir.
Çocuklara tanımadıkları insanların yanı sıra tanıdıkları insanlara karşı da dikkatli olmayı öğretin. Siber zorbalık ve güven kazanma gibi kavramların anlamlarını ve yabancıların sahte arkadaşlıklar kurmak ve gençleri kişisel veri ve hatta cinsel içerik paylaşmaları için nasıl kandırmaya çalıştıklarını ve bunun göz korkutma, korku ve potansiyel fiziksel zararla sonuçlanabileceğini açıklayın.
Bu vahşi dünyada onlara rehberlik edin
Çocuklara hem fiziksel hem de sanal dünyanın tehlikelerine karşı rehberlik gerçekten zor olabilir. Bu durum büyükler için bile zor. Bunun da ötesinde, gençler her zaman yetişkinlerin internet hakkındaki görüşlerini dinlemez; gençler bir bakıma gerçek dijital yerlilerin ilk nesline aittir.
Bu konuyu daha iyi anlamalarını sağlamak üzere kullandıkları uygulamalar ya da oynadıkları oyunlar konusunda onlara karşı koymayın veya onları kınamayın; bunun yerine, bu uygulamaları yüklemelerine yardımcı olarak ve onlarla oyun oynamaya zaman ayırarak onlara katılın. Hesap oluşturun, içerik paylaşın, olası tehlikeleri tartışın ve kendi deneyimlerinizi konuşmanın bir parçası haline getirin.
Bununla birlikte, çocuklarınızın ne tür web sitelerini ziyaret ettiği veya internette ne kadar zaman harcadıkları konusunda endişeleriniz olabilir. Bu, ebeveyn kontrol yazılımı gibi teknolojilerin devreye girdiği yerdir, çünkü diğer şeylerin yanı sıra bu yazılımlar çocukları zararlı içerikten koruyabilir. Daha da önemlisi, bu yazılımın dayatılan bir tür kontrolden çok bir göz kulak olma şekli olarak düşünülmesi en iyisidir. Bu, en azından büyüyünceye ve kendi başlarının çaresine bakabilinceye kadar küçük çocuklar için özellikle yararlı olabilir.
Son olarak, çocuklarınız ve tüm aileniz için teknolojiden uzak kaldığınız kısa molalar planlamaya ne dersiniz? Hepimiz bazen ekrana biraz fazla takılıyoruz, değil mi?